Kısım 1 — AWS Solution Architect Associate Serisi

Herkese Selamlar! Bu yazı dizisinde, Amazon Web Services (AWS) Solution Architect Associate sertifikasına yönelik bir serinin başlangıcına hoş geldiniz. Bulut bilişim dünyasına adım atmak ve AWS’nin çeşitli hizmetlerini daha derinlemesine anlamak istiyorsanız, doğru yerdesiniz. Şimdi, AWS’nin sunduğu bu kapsamlı sertifikaya hazırlık sürecinde sizlere rehberlik edecek bir serinin kapılarını birlikte aralayalım. Ancak bunun için biraz bulut bilişimin tarihini incelememiz gerekmektedir.

Bulut Bilişimin Tarihi

Bulut bilişim, bilişim kaynaklarını internet üzerinden sağlama ve kullanıcıların ihtiyaçlarına göre ölçeklendirme amacını taşıyan bir teknoloji evrimidir. Bu kavram, günümüzde yaygın olarak kullanılan birçok teknoloji ve hizmetin temelini oluşturur. Bulut bilişim, işletmelerin esneklik, verimlilik ve maliyet tasarrufu gibi avantajlardan faydalanmalarına olanak tanır.

İlk bulut bilişim örnekleri 1960'larda başlasa da, günümüzdeki modern bulut altyapısının temelleri 2000'li yıllarda atıldı. Amazon’un AWS hizmetleri, bulut bilişimin popülerliğini artıran ve bu alandaki dönüşümü hızlandıran öncü platformlardan biridir. Bu seride, AWS’nin Solution Architect Associate sertifikası üzerinden bulut bilişim dünyasına daha yakından bakacak ve bu heyecan verici teknolojiye dair derinlemesine bir anlayış geliştireceğiz.

AWS Web Servisleri

Amazon Web Services (AWS), günümüzün lider bulut bilişim hizmet sağlayıcısı olarak öne çıkmaktadır. AWS, geniş bir hizmet yelpazesi sunarak işletmelerin, geliştiricilerin ve kuruluşların bilişim ihtiyaçlarını karşılamak ve çeşitli endüstrilerde dijital dönüşümü desteklemek için tasarlanmıştır.

1. Elastik Altyapı: AWS, kullanıcılara ihtiyaçlarına göre esnek bir altyapı sunar. Kaynakları anında ölçeklendirebilme, depolama ve işlem kapasitesini artırma ya da azaltma özgürlüğü sağlar. Bu sayede işletmeler, değişen taleplere hızla uyum sağlayabilir.
2. Geniş Hizmet Yelpazesi: AWS, yüzlerce farklı hizmet sunarak veritabanlarından yapay zekâya, ağ yönetiminden güvenliğe kadar birçok alanı kapsar. Elastic Compute Cloud (EC2), Simple Storage Service (S3), Lambda, Amazon RDS gibi temel hizmetler, çeşitli iş yüklerini desteklemek için kullanılır.
3. Küresel Altyapı: AWS, dünya genelinde birçok coğrafi bölgede veri merkezi bulundurarak hizmet sağlar. Bu küresel altyapı, düşük gecikme süreleri ve yüksek kullanılabilirlik sağlayarak kullanıcı deneyimini optimize eder.
4. Güvenlik ve Uyumluluk: AWS, müşteri verilerinin güvenliğini ön planda tutar. Kimlik ve erişim yönetimi, veri şifreleme, güvenlik duvarları gibi çeşitli güvenlik önlemleriyle müşterilere güvenli bir bulut ortamı sunar. Ayrıca, çeşitli sektörlere uyumluluk sağlamak üzere çeşitli sertifikalara da sahiptir.
5. Maliyet Yönetimi: AWS, pay-per-use modeli sayesinde müşterilere maliyet etkin bir çözüm sunar. Kaynakları yalnızca kullanıldığı süre boyunca ödemek, işletmelerin bütçe kontrolünü kolaylaştırır.

AWS Bulut platformu, ölçeklenebilirlik, esneklik ve güvenilirlik gibi avantajlarıyla birçok kuruluşun tercihi haline gelmiştir. AWS Solution Architect Associate sertifikası, bu platformdaki derinlemesine bilgi ve beceriyi sertifikalandırarak profesyonellerin bu dinamik bulut ekosistemine daha etkili bir şekilde katılmasını sağlar. Bu yazı dizisinde, AWS’nin temel hizmetleri ve mimarlık konseptleri üzerinden bu platformu daha yakından keşfedeceğiz.

AWS Global Infrastructure

Source: https://aws.amazon.com/tr/blogs/networking-and-content-delivery/growing-aws-internet-peering-with-400-gbe/

AWS’i tanırken ilk önce global infrastructure’ı oluşturan bazı kavramlar vardır ve bu kavramların tanınması gerekir bu sebepten aşağıda her biri için bir açıklama yazılmıştır.

Regions

AWS (Amazon Web Services) Regionları, dünya genelinde bulunan ve birbirinden fiziksel olarak ayrı coğrafi bölgelerdir. Her AWS Region’ı, bir veya birkaç Availability Zone’ı içerir. Availability Zone’lar, bir AWS Region’ında birbirinden bağımsız ve fiziksel olarak ayrı veri merkezleridir. Bu düzenleme, yüksek erişilebilirlik ve dayanıklılık sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.

AWS’nin coğrafi olarak farklı yerlere yayılmış Regionları, kullanıcılara hizmetlerini dağıtmak ve farklı coğrafi bölgelerdeki kullanıcı taleplerine hızlı bir şekilde yanıt vermek için olanak tanır. Her AWS Region’ı, kendi içinde bağımsız altyapı ve kaynaklara sahiptir.

Örneğin, AWS’nin ABD Doğu (N. Virginia) Region’ı, ABD’nin kuzeydoğusunda yer alan bir coğrafi bölgedir. Bu Region, birden fazla Availability Zone içerir ve bu Availability Zone’lar, birbirinden bağımsız veri merkezlerini temsil eder.

AWS’nin Regionları, kullanıcılara hizmetlerini konumlarına en yakın veya gerektiğinde farklı coğrafi bölgelere dağıtarak performansı artırma, yüksek erişilebilirlik sağlama ve yerel düzenlemelere uygunluk sağlama konusunda esneklik sunar. AWS, dünya genelinde birçok Region sunmaktadır ve yeni Region’lar eklemeye devam etmektedir.

Availability Zone

AWS, yüksek erişilebilirlik ve dayanıklılık sağlamak amacıyla “Availability Zone” (AZ) kavramını kullanır. Her bir Availability Zone, birbirinden fiziksel olarak ayrı ve bağımsız bir veri merkezi olarak tasarlanmıştır. Bu, bir Availability Zone’daki olası bir sorunun diğer Availability Zone’ları etkilemeyeceği anlamına gelir.

Bu durumda, veri merkezinin başına bir iş gelirse, diğer Availability Zone’lardaki kaynaklar ve hizmetler devreye girebilir, böylece sistemdeki “Redundancy” sağlanmış olur. Bu, AWS’nin yüksek erişilebilirlik sağlamak amacıyla “yedeklilik” ve “Availability Zone” özelliklerini nasıl kullandığınızı doğru bir şekilde özetlemektedir.

Single Data Center

AWS (Amazon Web Services), genellikle kullanıcılarına yüksek performans, dayanıklılık ve yüksek erişilebilirlik sunmak amacıyla birbirinden bağımsız Availability Zone’ları içeren ve genellikle farklı coğrafi bölgelerde dağılmış olan bir altyapı sağlar. Ancak, “single data center” terimi, AWS’nin tam anlamıyla birbirinden ayrı Availability Zone’ları içermeyen veya sadece bir veri merkezi (data center) içeren bir konfigürasyonu ifade edebilir.

Bu durum, genellikle test ve geliştirme ortamları gibi belirli kullanım durumları için uygundur ancak üretim ortamları için önerilmez. Çünkü bir Availability Zone veya buna ek olarak birkaç Availability Zone kullanmak, sistemlerin daha yüksek düzeyde dayanıklılık ve hizmet kesintisi olasılığını azaltma avantajını sağlar.

AWS’nin genel uygulaması, kullanıcıların yüksek erişilebilirlik ve dayanıklılık elde etmek için birden fazla Availability Zone veya farklı coğrafi bölgeleri içeren bir konfigürasyon kullanmaları yönündedir. Bu sayede, bir Availability Zone’da veya bir bölgede meydana gelen bir olayın diğerlerini etkileme olasılığı azalır ve sistem genelinde daha yüksek bir güvenilirlik elde edilir.

Global Infrastructure’daki büyüklük bazında sıralaması aşağıdaki gibidir:

Regions > Availability Zone > Single Data Center

Peki, burada Regions, Availability Zone ve Single Data Center kavramlarını öğrendik, lakin bir sistem kurarken bunları neye göre seçeceğiz sorusu akıllara gelmiştir. Bu aşamada sorulması gereken bazı sorular mevcuttur.

AWS Region seçerken nelere dikkat edilmeli?

• Complience — Bulunduğun bölgenin Regülasyonlarını bilmek gerekir.
• Latency — Bulunduğun bölgede iletişim/erişim hızlı olmalıdır.
• Pricing — Bütçene uygun olmalı (Bu noktada bir region diğer region’lardan pahalı olabilir. Tamamen bulunduğu coğrafyadaki vergilendirme politikasına bağlı bir durumdur.)
• Service Availability — Hizmetlerde kesinti olmamalı, sürekli erişilebilir olmalı.

Aşağıda AWS’in sağladığı bazı örnek region isimleri verilmiştir.

Örnek Regionlar:

• us-east-1a is an Availability Zone in us-east-1 (N. Virginia Region).
• sa-east-1b is an Availability Zone in sa-east-1 (São Paulo Region).

AWS Global Edge Network

Source: https://aws.amazon.com/tr/blogs/networking-and-content-delivery/well-architecting-online-applications-with-cloudfront-and-aws-global-accelerator/

Global Edge Network, bir küresel altyapıyı telafuz etmek için kullanılır, ancak AWS Global Accelerator diye bir hizmeti vardır ve kullanıcı verilerini en güvenli ve en hızlı şekilde iletmeyi sağlayan latency olarak yüksek performans veren bir ağ alt yapı hizmetidir.

Global Edge Network iki bileşenden oluşmaktadır:

• Edge Location
• Regional Edge Caches

Edge Location

AWS Edge Locations (AWS Kenar Lokasyonları), AWS’nin küresel ağ altyapısının bir parçasıdır. Edge Locations, kullanıcılara içerik dağıtımı, hızlandırma ve farklı hizmetlerle ilgili işlemleri daha yakın konumda gerçekleştirmek amacıyla tasarlanmıştır.

1. İçerik Dağıtımı: Edge Locations, içerik dağıtım ağı (CDN) kullanılarak müşterilere daha hızlı ve güvenilir içerik sunma amacıyla kullanılır. Bu, web sayfaları, görüntüler, videolar ve diğer içeriklerin daha etkili bir şekilde teslim edilmesini sağlar.
2. Amazon CloudFront Entegrasyonu: AWS Edge Locations, Amazon CloudFront ile entegre çalışır. Amazon CloudFront, küresel içerik dağıtımı hizmetidir ve Edge Locations aracılığıyla içeriği müşterilere daha hızlı ulaştırmak için kullanılır.
3. AWS Lambda Edge: AWS Lambda Edge, işlevsellik eklemek için Edge Locations’ı kullanır. Bu, içerik dağıtım ağında çalışan Lambda fonksiyonlarını kullanarak, gelen isteklere dinamik olarak yanıt verme yeteneği sağlar.
4. API Gateway ve diğer AWS Hizmetleri: Edge Locations, Amazon API Gateway ve diğer AWS hizmetleri ile entegre çalışarak kullanıcılara daha yakın konumda API erişimi ve diğer hizmetleri sunma imkanı tanır.

Regional Edge Caches

Bölgesel kenar önbellekleri olarakta bilinen “regional edge caches”, dünya genelinde dağıtılan CloudFront konumlarıdır ve izleyicilerinize yakın bir konumdadır. Bunlar, orijin sunucunuz ile Point of Presence(POP)’lar Türkçe literatürdeki hali ile “varlık noktası” arasında konumlanmıştır; ki bunlar, içeriği doğrudan izleyicilere sunan küresel kenar konumlarıdır.

Kısım 1 için planladığımız konu içeriklerinin sonuna geldik. Elbetteki ben elimden geldiğince sade ve özet bir hali ile açıkladım lakin AWS’in kendi sitesindeki dökümanları incelediğinizde her bir konu kendi içerisinde deryadeniz olarak karşınıza çıkacaktır. Yaptığınız veya yapacağınız işleme dair ihtiyaç dahilinde AWS Dökümantasyonları üzerinden daha derinlere dalıp, daha çok bilgi edinebilirsiniz.

Şimdilik Sağlıcakla kalın!